وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین تجلیل از پدیدآورندگان آثار شایسته تقدیر چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: حوزه کتاب و نشر مهمترین پایگاه برای جهاد تبیین است.
آیین تجلیل از پدیدآورندگان آثار شایسته تقدیر چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، شنبه (۲۴ تیرماه ۱۴۰۲) با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعضای هیئت علمی، داوران، پدیدآورندگان آثار شایسته‌تقدیر و ناشران آثار برگزیده و شایسته‌تقدیر این دوره از جایزه کتاب سال، مدیران و مسئولان فرهنگی کشور و اصحاب قلم، فرهنگ و رسانه برگزار شد.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با ابراز خوشحالی از حضور در جمع بزرگان علم و دانش کشور گفت: مراسم تکمیلی چهلمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش آثار قابل تقدیر برگزار می‌شود. جریان فرهنگی کشور با قوت با حضور درخشان عناصر علمی در حال حرکت به جلو است. در سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۸ هزار عنوان کتاب جدید در کشور منتشر شده که ۸۰ درصد این آثار چاپ اول و جزو آثار تالیفی هستند. این آمار نشانگر نشاط مهم در حوزه علم و دانش کشور است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در معاونت فرهنگی یک وظیفه تنظیم‌گری در این حوزه دارد. یکی از این وظایف، صدور مجوز است که با قوت انجام می‌شود. در این زمینه کمتر از دو درصد آثار به کارشناسی دوباره می‌رسد و ابهامات و مسائل موجود باید بین مولف و کارشناسان حوزه کتاب رفت و برگشت داشته باشد تا تکمیل شود. این رفت و برگشت باید با دقت و در نهایت احترام و تکریم با نویسندگان صورت بگیرد. در این زمینه گاهی با گلایه‌های تاخیر در رسیدگی مواجه می‌شوم. در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش شد بخش عمده‌ای از این تاخیر برطرف شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: امروز یک جریان صحیح و مبتنی بر قانون همراه با تکریم و احترام در حال جریان است. موارد نقض این روند را به ما و همکاران ما در اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منعکس کنید تا به آن رسیدگی شود. نمی‌خواهیم نویسنده‌ای از این فرایند دلخور شود. فعالیت‌هایی در حوزه حمایت، تشویق و ترویج انجام شده و با قدرت ادامه پیدا خواهند کرد. جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش ملی و بین‌المللی، جایزه ادبی جلال آل احمد و … از جمله فعالیت‌های تشویقی و ترویجی هستند. در این حوزه با حمایت و نظارت بر فرایند تولید آثاری اتفاق می‌افتد که بتوانند مسائل مبتلا به کشور را حل کنند و قدمی رو به جلو برداشته شود. توجه به این موضوع را باید توسعه دهیم.
وی عنوان کرد: در سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با خیل وسیع استقبال‌کنندگان رو به رو بودیم. ما برای رعایت عدالت فرهنگی صرفا به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در مصلی امام خمینی(ره) اکتفا نمی‌کنیم بلکه سامانه مجازی برای خرید کتاب راه‌اندازی شده است تا فرایند دسترسی به کتاب را برای مردم تسهیل کند. یک میلیون و ۴۰۰ هزار کتاب با پست رایگان به خریداران کتاب تحویل داده شده است. در این سامانه یک ایرانی از دورترین منطقه کشور با تلفن همراه خود در کمتر از ۱۰ دقیقه کتاب‌های مورد نیاز خود را با تخفیف خریداری و با پست رایگان تحویل می‌گیرد. در روستاها که آدرس و نشانی آنها به دقت شهرها نیست، کتاب‌ها به دست خریداران رسید. این موضوعات ممکن است در فضای رسانه‌ای کشور به اندازه کافی بازتاب پیدا نکند، اما این اتفاقات رخ داده و ما با قدرت آنها را دنبال می‌کنیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به سرانه مطالعه در کشور گفت: بر اساس آخرین پیمایش ملی و معتبر، سرانه مطالعه در کشور ما بدون احتساب کتاب‌های کمک درسی، آموزشی و ادعیه ۳۳ دقیقه است. این عدد از چند نظرسنجی معتبر استخراج شده است. موضوع مهم دیگر حمایت از حوزه نشر کتاب‌های کودک و نوجوان است. مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) در بازدید سه ساعت و نیمه خود از سی وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بر توجه به موضوع کتاب‌های کودک و نوجوان تأکید کردند. این امر وظیفه‌ای جدی را برای ما تعیین کرده است. در همین راستا جایزه ملی کتاب کودک و نوجوان را راه‌اندازی می‌کنیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران، محکم پای این موضوع ایستاده‌اند و برنامه‌های وسیعی برای آن پیش‌بینی می‌کنند. اغلب خانواده‌های ایرانی برای کودکان خود قبل از یادگیری سواد خواندن و نوشتن حتی قبل از راه رفتن کتاب می‌خرند. بخش عمده‌ای از فروش کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال گذشته به حوزه کودک و نوجوان اختصاص پیدا کرده است.
اسماعیلی ادامه داد: آموزش و پرورش برای کمک در حوزه نشر کتاب‌های کودک و نوجوان اعلام همکاری کرده و نهادهای دیگر هم باید وارد کار شوند و بسته‌های حمایتی و ترویجی برای این حوزه طراحی کنند. حوزه کتاب و نشر مهمترین پایگاه برای جهاد تبیین است. کتاب ظرفیت تبدیل شدن به فیلم، تئاتر و فرآوری‌های جدید در حوزه رسانه را دارد و باید به این موضوع به‌صورت جدی توجه شود. همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی زیست عفیفانه را از اولویت‌های ما قرار داده است. در حوزه زیست عفیفانه باید از حوزه کتاب و نشر استفاده کنیم. در آیین اختتامیه نخستین دوره جشنواره بین‌المللی حوا بیان کردم که نهاد خانواده مورد تهدید جدی قرار گرفته است و تصویر مطلوب از سبک زندگی مومنانه، سلوک زندگی ایرانی اسلامی را با انواع شیوه‌های انحرافی و غیراخلاقی و غیرشرعی تا معرفی سبک‌های زندگی نادرست بر هم زده‌اند. با استفاده از کتاب می‌توانیم برای ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی و پاسخ به شبهات این موضوعات پاسخ دهیم. در این زمینه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور باید در خرید آثار جهت‌دهی کنند و کار پژوهشی و ترویجی در این زمینه را در دستور کار خود قرار دهند.
وی درباره ضرورت توسعه کتابخانه‌های عمومی کشور نیز اشاره کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی اصلی فرهنگ و هنر در کشور در همه بخش‌ها به‌ویژه بخش کتاب است و باید به‌صورت جدی به این موضوعات بپردازد. همچنین باید زیرساخت‌های مربوط به کتاب در اختیار همه قرار بگیرد. این امر یکی از کارهایی است که به‌صورت جدی پیگیر انجام آن هستیم. اعتبارات ویژه‌ای با حمایت رئیس جمهور محترم برای ساخت کتابخانه‌های جدید و سیار در این حوزه فراهم می‌کنیم، چراکه معتقدیم کتاب تولید شده باید به دست مخاطب برسد. ۴ هزار کتابخانه عمومی در کشور وجود دارد. با این وجود در همه استان‌ها این موضوع را به‌عنوان زیرساخت اساسی و مهم پیش خواهیم برد. سایر حمایت‌ها نیز در حال انجام است تا بخش حوزه کتاب و کتابخوانی را گسترش دهیم و مطالبه مقام معظم رهبری(مدظله العالی) را به نحو شایسته در کشور عملی کنیم.
جایزه کتاب سال اعتبار ویژه‌ای دارد
در ادامه این آیین یاسر احمدوند بیان کرد: بیش از ۵۵۰ داور در مقاطع مختلف در بیش از ۷۰ گروه آثار ارسالی به چهلمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران را ارزیابی و داوری کردند. فراخوان، انتخاب، داوری آثار و … این جایزه کار بزرگ و پردامنه‌ای است که با تدبیر و درایت آنچنان که شایسته این جایزه معتبر و مهم است مدیریت شد. ۴۰ سال از عمر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک جایزه معتبر در عرصه کتاب می‌گذرد. دقت‌نظر و توجه علمی برگزارکنندگان بر اعتبار این جایزه افزوده است.
معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: طی سال‌ها و دوره‌های گذشته همواره شنیده‌ایم که به قدر کافی برگزیدگان و شایستگان‌تقدیر این جایزه شناخته و شناسایی نمی‌شوند. این امر به کارهای ترویجی و اطلاع‌رسانی نیاز دارد. ترویج و معرفی این آثار باید مورد توجه قرار بگیرد. در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی این آثار باید در دستور کار قرار بگیرد. تلویزیون اینترنتی کتاب به این منظور برنامه‌هایی را در قالب‌های مختلف ازجمله گفت‌و‌گو با برگزیدگان تدارک دیده و در توافق با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران از شبکه‌های سراسری پخش خواهند شد.
وی عنوان کرد: حمایت از تولید محتوا انحصارا مربوط به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست، بلکه همه نهادها مانند وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه‌های بزرگ کشور و… باید برای معرفی برگزیدگان جوایز کتابی به جامعه اهتمام کنند. امیدوارم حمایت‌هایی که در توان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است بتواند معرفی بهتر و بیشتری از این آثار ارائه دهد.
کتاب حلقه وصل عالم معنا به دنیا است
حجت‌الاسلام و المسلمین حمید پارسانیا نیز در این آیین با بیان اینکه کتاب محل استقرار کلمه است، گفت: مصادیق کلام و کلمه در زندگی شفاها و کتبا وجود دارد. کتاب حلقه وصل عالم معنا به دنیا و جهان است. انکشاف معنا و ظهور حقیقت در عالم کلمه است و در عرصه حیات و زیست انسان کلمه و کلام در این چهره و قالب ظاهر می‌شود. کلمه در بیان ثبات ندارد، اما در نوشتار کلمه از استقرار بیشتری برخوردار است. کلمه زمانی که مکتوب می‌شود، ثبات پیدا می‌کند و این کتاب است که نشر پیدا می‌کند.
دبیر علمی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران افزود: نویسندگان و کسانی که اهل کتابت هستند، نقش عظیمی در زندگی انسان دارند. نویسنده محل ظهور کلام الهی است و تقدیر الهی و آنچه برای این عالم رقم زده از طریق قلم نوشته شده است. مسیر تقدیر خداوند را از مسیر قلم می‌توان دید. تقدیر از نویسندگان تقدیر از خداوند سبحان است و موظف هستیم شکرگذار کلمه‌ها باشیم.
پارسانیا در پایان بیان کرد: برای انتخاب آثار برگزیده و شایسته‌تقدیر چهلمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ گروه با حدود ۷۵ کارگروه برنامه‌ها و پیگیری‌هایی انجام شد و کتاب‌های مربوط به سال ۱۴۰۰ بررسی شد. در این سال ۶۲ هزار کتاب در جامعه ایرانی تالیف شد. داوری‌های این کتاب‌ها طی سه مرحله انجام شده است و حدود ۲۰هزار کتاب به مرحله دوم داوری راه پیدا کردند. این آیین حاصل کار یک ساله و حاصل عمر و تلاش نویسندگان است که حماسه و فعالیت اساسی تاریخ سال، ماه و زندگی امروز ما را رقم زدند.
