مدیر کل مجامع و تشکلها وفعالیتهای فرهنگی و دبیر طرح گرنت در برنامه تقاطع فرهنگ رادیو گفتگو طرح گرنت و فعالیتها و برنامه های فرهنگی حوزه ترجمه را تشریح کرد .
آقای اسماعیل جان علی پور مدیر کل مجامع و تشکلها وفعالیتهای فرهنگی و دبیر طرح گرند در برنامه تقاطع فرهنگ رادیو گفتگو طرح گرنت و فعالیتها و برنامه های فرهنگی حوزه ترجمه را تشریح کرد .
مجری:بسیاری از دوستان بدون شک آشنایی دارند با طرح گرند، اما اگر در ابتدای گفتگومون یه توضیح مختصری هم بفرمایید در رابطه با طرح گرند و اون عزیزانی که آشنایی چندانی ندارند هم آشنا بشن بعد به فعالیتها خواهیم پرداخت
جان علی پور: به هرحال اهالی نشر بخش عمده شون سالهای اخیر با این فعالیت آشنا هستند میدونند که طرح گرند فرصتی هست برای به نوعی تقویت صنعت نشر در حوزه نشر بین الملل و فرصتی که برای معرفی آثار فاخر ایرانی به زبانهای غیرفارسی در سراسر دنیا فراهم میاره این طرح در وزارت صنعت فرهنگ ارشاد اسلامی دبیرخانه مستقل و فعالی رو داره مدتی البته به جهت تغییر و تحولات شاهد برگزاری در واقع نشستهای تخصصی و شورای تصمیم گیری و سیاست گذاریش نبودیم و طرح گرند ظرفیتی هستش که به نوعی کتابهایی در حوزه ادبیات داستانی و غیر داستانی، هنر، اسلام شناسی، ایرانی شناسی کودک و نوجوان و از این دست آثار میتونند به زبانهای دیگه ترجمه بشن و اگر ترجمه فاخری شده و تونسته باشه در مقصد به نوعی منتشر بشه نمونههایی رو برای ما میفرستند راستی آزمایی میشه و به نوعی هم حمایت میشن و هم مبلغ خوبی داده میشه.
مجری:می فرمایید که آثار به چه صورت انتخاب میشن شاید خیلی از دوستان نویسنده ما شنونده این برنامه باشند ودوست داشته باشند بدونن معیار و ملاک آثار به چه صورتیه یعنی یک کتاب چه فرایندی رو باید طی کنه تا شامل این طرح و ترجمه بشه، چون یکی از مشکلاتی که ما امروز در صنعت نشرمون داریم، واقعیتش اینه که ما آثار بسیار قابل توجهی هم در حوزه ادبیات، هنر و در سایر رشتهها داریم، اما متاسفانه شاید آن طور که باید و شاید ترجمه نشده و به دست مخاطبان خارجی نرسیده. داشتیم آثاری را که بعد از ترجمه چه قدر مورد استقبال مخاطبان خارجی قرار گرفته و این حسرت همیشه بوده که چرا آثار ما ترجمه نمیشه
جان علی پور:قطعا ظرفیت عظیم نشر ایران و توان نویسندگان عزیزمون وبنای فرهنگی ایرانی اسلامی این فرصت رو داره که اگر ناشران خارجی با این آثار آشنا بشوند حتما این اقبال رو نشون بدهند برای این آثار شکی نیست که مثل آثار کهنمون وآثار جدیدمون هم این ظرفیت رو خواهند داشت، ما مسیر فنی در واقع انجام کار در سامانه به نوعی امکان اینکه ناشران خارجی بروند و یک کتاب چه فرایندی رو باید طی کنه تا شامل این طرح بشه و ترجمه آثاری رو که مد نظرشون هست ثبت بکنند اطلاعاتشون رو با ناشر داخلی هماهنگیش رو انجام بدهند ودر نهایت اثر فرآیند خودش رو برای ترجمه طی کنه.
اما مساله من نکته دیگری است که شما فرمودین، ما هم مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و همه فعالان این عرصه این تکلیف رو داریم که بتوانیم یک سبد فاخری از آثار ایرانی در واقع آماده کنیم و این رو بتونیم به این دنیا معرفی کنیم ازطرف دیگه باید یه همت جدی تری برای این که آثار پیش از انتشار قبل از فرآیند ترجمه در نمایشگاههای خارج از کشور حتما باید حضور فعال تری باشیم در عرصههای معرفی اثر فرض بفرمایید فرصتهایی مثل نمایشگاه تهران حضور جدی تری داشته باشیم تااینکه بتونیم این اثر رو به دیگران بشناسونیم مساله شناسوندن آثار ایرانی یه فرآیند یه تلاش یه همت جدی رو میخواد این یک اتفاق،
اما در خصوص اینکه چطور میتونن آثار رو به ترجمه برسونن از مسیر فعالان این حوزه، مجموعه خود وزارت ارشاد، مجموعه آژانسهای ادبی مجموعههای دیگری که دارن کار میکنن حتما ناشران خارجی رو ما میتونیم با یک اثری یک معرفی فاخری ازش داشته باشیم تا اون ناشر اقبال پیدا بکنه برای اینکه بتونه این رو به نوعی به مرحله ترجمه برسونه البته عرض میکنم خیلی اتفاقها باید بیفته ظاهر سنجی مخاطبان مقصد، ظرفیت اون نشر، و ناشر در اون کشور همه اینها دست به دست هم میده تا اثری بتونه به ترجمهای خوب در یک مقصد خوب برای مخاطبان اون کشور برسه.
مجری:کمی از برنامه هاتون بفرمایید در آینده چه اتفاقی رخ میدهد
جان علی پور: تا به امروز خب حدود ۷ سال است که گرند به شکل جدی کار میکنه و داره روز به روز تقویت میشه خب رسیدیم به نقطهای که چندصد اثر رسیده به ترجمه وترجمه شده که این کفایت نمیکنه یعنی ما منتظر بمانیم در واقع یک ناشری از خارج از کشور نشر ما رو و اثر ما رو در واقع بشناسه و به ترجمه برسونه این غایت ما نخواهد بود حتما اتفاقات خوبی خواهد افتاد تدارک و تهیه یک سبد معرفی آثار ایرانی برای ناشران خارجی ومعرفی و حضوراون در عرصههای مختلف این یک اتفاق بزرگ خواهد بود.
دورههای مختلف آموزشی برای آشنا کردن نشر بین الملل برای ناشران داخلی این اتفاق دیگری است مستحضرید بخش زیادی در واقع ناشران ما ممکن ِ در واقع نشر بین الملل و ظرفیتهای حضور در عرصههای بین المللی خیلی به اطرافش آشنا نباشه تکلیف ماست که درواقع برای اونها دورههای آموزشی ومعرفی این حوزهها رو فراهم کنیم ساماندهی به حوزه مترجمان کتاب حتما میتونه کمک بکنه به این اتفاق و خب استفاده از سایر ظرفیتهایی که در عرصه طراحی و در واقع طراحی حوزه کتاب هم درجلد هم در متن، تصویر سازیها بسیار پرقدرت است در دنیا همه اینها میتونند بیان و از قبل طرح گرند اتفاقات خوبی در عرصه بین المللی اتفاق بیفته انشالا
مجری:یه توضیحی هم درباره همکاری با نهادهای مرتبط میدین مثلا ما سالهاست که داریم بنیاد سعدی تلاش میکنیم تا افرادی رو بتونیم آماده کنیم که بتونن این آثار فارسی ترجمه کنن چه تعاملی با نهادهای مربوط خواهید داشت؟
جان علی پور:شاید نیاز باشه در آینده هم مجموعهای که نام بردین و هم دوستان دیگری که در حوزه ترجمه فعال هستند در سازمان فرهنگی ارتباطات در مجموعههای دیگر نیاز باشه هم سویی جدیتر و هماهنگی بیشتری رو ان شا الله داشته باشیم حتما این اتفاق رو در دبیرخانه طرح گرند رقم خواهیم زد و واز دوستان خواهیم خواست و تقاضا خواهیم کرد که این ظرفیتها رو کنار همدیگه ان شاالله بتونیم کنار هم بیاریم تا بتونیم توفیق بیشتری داشته باشیم.
مجری:کمتر از یک هفته پیش در شبکه رادیویی گفتگو افتخار همراهی با شما رو داشتیم دوستان دیگری در حوزه گرند حضور داشتند مساله بودجه رو ما مطرح کردیم اتفاقی که در حقیقت با رقمی که شاید برای آن سال خوب وخوش بود آغاز شد در میانه راه با توجه به افولی که در این مساله وجود داشت ما شاهد کاهش بودیم طی یک دو سال اخیر افزایش سه برابری داشته آخرین صحبت این بود که هنوز بودجه ۱۴۰۰ برای طرح گرند باقی مونده که برای سال ۱۴۰۱ این مساله داره انجام میشه راجع به مساله بودجه اگه ممکن حالا با توجه به اینکه ما شاهد شکل گیری و ماهیت بنیان گذاری بخشی هستیم که شما به عنوان دبیرش دارین صحبت میکنید انتقاد دیگری هم برخی از دوستان داشتند اینکه بازه زمانی حالا ۶ ماهه تا یک نیم سالهای که برای ناشران جهت ترجمه آثار و بعد هویت سنجی کیفیت سنجی این آثار دارین که اون پول رو پرداخت کنین یا نه افرادی که اونجا حضور دارند برخی از نویسندگان و مترجمان کشور ما متعقد بودند که شاید از اون صلاحیت خبرگی کامل برخودار نباشد درباره این مساله هم نکتهای است بفرمایید
جان علی پور:چند نکته رو فرمودید اگر مساله تون بحث داوری یا بحث زمان یا بحث اعتبار باشه مشخصا بفرمایید.
مجری:نخست روی اعتبار دوم بحث در حقیقت کیفیت سنجی آثاری که داره ترجمه میشه، چون به هر حال قبلا این گونه بود که کلّا پول به شکل کامل داده میشد به ناشر الان نه یک بازه زمانی شش تا یک و نیم ساله در نظر گرفته میشه کتاب که ترجمه میشه براساس کیفیت ترجمه پول اختصاص پیدا میکنه
جان علی پور:بله این فرآیند اصلاح شده . پیشتر خب کتاب در قالبهای دیگری حمایت میشد یعنی پول به ناشر داده میشد مستقیما یا کتاب خریداری میشد .الان طبیعتا ما به نشری که در واقع خارج از کشور تونسته این اتفاقات رو رقم بزنه این پژوهانه رو تقدیم میکنیم . البته در فرآیند جدید این خبر رو من میتونم بدم که برنامههایی داریم برای اینکه نشری که در داخل کشور هم اثرش انتخاب شده بتونه از حمایتهای ما برخودار باشه، صرفا اتفاقی نباشه که ما بتونیم از یک ناشر خارجی حمایت بکنیم حتما ناشری که تونسته اثر فاخری رو تو ایران تولید بکنه حتما از این حمایتها به شکلهای مختلفی بهرهمند بشه این یک اتفاق ان شاالله خواهد افتاد.
نکته دوم اینکه در مساله اعتبار بله وقتی ما امروز در شورای سیاست گذاری بنا داریم برای مجموعه گرند اتفاقات بزرگی در حوزههای مختلف نسبت به دورههای گذشته رقم بزنیم بله این مطلبی که میفرمایید عدد قابل توجهی نیست قطعا ما باید برای اعتبارات گرند توجه جدی تری داشته باشیم که انشالا اگر بتونیم برنامه تدارک کنیم به نظر من وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در واقع میتونه برای اعتباراتش توجه جدی تری و عدد بیشتری رو، اما در رابطه با اون مسالهای که فرمودین که فرآیندها طول خواهند کشید اصل فرآیند این نیست ما اگر درخواستی در مجموعه سامانه ایجاد بشه ما ظرف دو هفته بهشون اعلام میکنیم که این اثر حائز در واقع این که فرآیند گرند رو طی بکنه یا نه دو هفته و بعد از اینکه کتابشون رو برای ما منتشر کردن و برای ما بفرستن حداکثر دوماه از این پژوهانه استفاده و دریافت بکنند ما ان شاء الله همون گونه که تقویت کردیم حوزه شورای سیاستگذاری رو برای فرآیندداوری هم به شکل جدی هم تقویت خواهیم کرد و از فعالان نشر استفاده خواهیم کرد.
منبع: خبرگزاری صداوسیما