تاجیکستان به‌عنوان اصلی‌ترین پاسدار فرهنگی و زبان فارسی در حوزۀ تمدنی فارسی در آسیای میانه، از اهمیت ویژه‌ای در روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است.
یکی از مهم‌ترین سیاست‌های دولت سیزدهم، تقویت دیپلماسی فرهنگی با اولویتِ کشورهای همسایه است. در این راستا، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به‌عنوان رسمی‌ترین نهاد در عرصه دیپلماسی فرهنگی و با دارا بودن چیزی نزدیک به 60 رایزن فرهنگی در 60 کشور جهان، فصل جدیدی را در ارتباط با کشورها آغاز کرد. برگزاری هفته‌های مشترک فرهنگی از جمله برنامه‌های آن سازمان برای ارتقای روابط فرهنگی در عرصه بین‌الملل است و این بار این برنامه در کشور تاجیکستان و با حضور وزیر فرهنگ در حال برگزاری است.
مهدی رضا کارشناس ارشد ارتباطات در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم دربارۀ برگزاری برنامۀ هفتۀ فرهنگی در کشور تاجیکستان گفت: طی 11 تا 16 مهر در شهرهای تهران، شیراز و تبریز گوشه‌هایی از فرهنگ، هنر و ادب تاجیکستان در قالب تئاتر، موسیقی، نقاشی، صنایع دستی، لباس‌های ملی، عکس و نشست‌های ادبی و قرائت شعر توسط شاعران نامی تاجیک به نمایش گذاشته شد.
وی افزود: از زمان اوج‌گیری مجدد روابط همه جانبۀ جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان که در بستر ارادۀ راسخ فرهنگی میان این دو کشور هم زبان و هم‌نژاد تبلور یافته، زمان زیادی نمی‌گذرد. در گام اول، وزیر فرهنگ تاجیکستان سرکار خانم ” زلفیه دولت زاده ” در راس هیأتی فرهنگی و هنری مهمان مردمان فرهنگ دوست ایران اسلامی و به میزبانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با برگزاری هفته فرهنگی تاجیکستان در تهران و شیراز بودند و همینک نیز اصحاب فرهنگ و هنر جمهوری اسلامی ایران با هدف تعمیق پیوندهای مشترک و مستحکم فرهنگی دو ملت عازم “دوشنبه” هستند تا برگی زرین در روابط دو کشور را آغاز کنند.
مهدی رضا با اشاره به اینکه تاجیکستان به‌عنوان اصلی‌ترین پاسدار فرهنگی و زبان فارسی در حوزۀ تمدنی فارسی در آسیای میانه، از اهمیت ویژه‌ای در روابط فرهنگی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. تجانس فرهنگی موجود در فضای روابط همه‌جانبۀ جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان در میان دیگر عناصر سیاست خارجی که شامل مؤلفه‌های سیاسی، نظامی واقتصادی می‌شود، پایدارترین و اثرگذارترین عنصر برای تحقق سایر اهداف مشترک دوکشور است. این رویداد مهم فرهنگی در روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان در حالی در مسیر رشد و توسعه قرار گرفته است که در دیگر مناطق آسیای میانه و قفقاز با دخالت‌های کنشگران خارجی، شاهد تنش در روابط با آنها هستیم؛ مشترکات فرهنگی به عنوان اساسی‌ترین زمینه تحکیم پیوندها میان مردم دو کشور ایران و تاجیکستان محسوب می شود.
این کارشناس امور بین‌الملل با تصریح بر اینکه ریشههای تاریخی یکسان، زبان مشترک و دین واحد در کنار تشابه سنت‌ها، آیین‌ها و باورهای اجتماعی ملی و محلی، شرایط بی بدیلی را برای توسعه پیش از پیش مناسبات فرهنگی میان دو کشور فراهم آورده است، گفت: رسوم و سنت‌های ایرانی- اسلامی در جای جای زندگی مردم خود را می‌نمایاند. عید نوروز و اعیاد مذهبی مانند عید فطر و عید قربان در تاجیکستان گرامی داشته می‌شود؛ لذا در تبیین روابط بین دو ملت ایران و تاجیکستان شاید بتوان گفت فرهنگ مشترک این دو کشور حکم بستری را دارد که سایر ابعاد و جوانب بر روی آن استقرار می‌یابد. مشترکات فرهنگی هنوز هم به عنوان اساسی‌ترین زمینه تحکیم پیوندها میان مردم این دو کشور محسوب می‌شود، زیرا ریشههای تاریخی یکسان, زبان مشترک و دین واحد در کنار تشابه سنت‌ها, آیین‌ها و باورهای اجتماعی ملی و محلی, شرایط بی‌بدیلی را برای توسعه بیش از پیش مناسبات فرهنگی میان دو کشور فراهم آورده است.
مهدی رضا گفت: زبان و ادبیات فارسی مؤلفه ارزشمندی است که مردمان ایران و تاجیکستان را با نیاکانمان پیوند می‌زند و به نقطه‌های مشترک و گذشته‌های پرافتخار می‌برد، گذشته‌هایی که در آن، این مرزها وجود نداشت؛ گذشته‌ای که کمال‌الدین خجندی در خجند متولد شد، اما به تبریز آمد، گذشته‌ای که در آن بزرگان دیگری در نقطه‌ای متولد می‌شدند، در نقطه‌ای دیگر درس می‌خوانند و در جایی دیگر زندگی می‌کردند، چون این مرزها وجود نداشت و بزرگان علم و فرهنگ به نقاط مختلف می‌رفتند و علم و ادبشان جهانی می‌شد، اما امروز جهان عوض شده است. وقتی به آن دوران نگاه می‌کنیم به ریشههای خود برمی‌گردیم، نقاط مشترک پیدا می‌کنیم و احساس یگانگی و همدلی می‌کنیم. گویی از این مانع‌ها، مرزهای فکری و تعلقات رهایی پیدا کرده و به ذات خود و به معنا برمی‌گردیم و این برای ما باعث خوشحالی و خوشنامی است.
وی ادامه داد: همۀ کسانی که سرزمین گرم تاجیکستان را دیده‌اند، می‌دانند این کشور چقدر شیرین است؛ در آنجاست که زبان فارسی را به درستی می‌شنویم و پیدا می‌کنیم؛ چون مردم تاجیکستان تلاش کرده‌اند زبان و ادب فارسی را حفظ کنند. آنها برای اینکه اشعار فردوسی، سعدی و کمال‌الدین خجندی را به درستی بخوانند، تلاش زیادی کرده‌اند و توجه ویژه‌ای به فرهنگ و ادب فارسی دارند. خوشبختانه در تاجیکستان به دلیل علاقه به شعر فارسی سعی می‌شود اشعار فارسی حفظ شود، تاجیکستانی‌ها فرزندان واقعی کمال‌الدین خجندی هستند.
منبع: تسنیم
