موسی نجفی گفت: این نکته مهم است، وقتی محققی درباره فردی تحقیق می‌کند و درباره او غلوآمیز می‌نویسد لطفی در حق قهرمان یا شخصیت ملی نیست. چون وقتی جامعه گرم است این سخن را می‌پذیرد اما به مرور زمان وقتی تاریخ پیش می‌رود خیلی نکات مشخص می‌شود.
آیین رونمایی از کتاب «اسطوره حاج قاسم و بازسازی هویت ملی ایرانیان» با حضور حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، حجت‌الاسلام احمد رهدار، پژوهشگر و دکتر موسی نجفی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی یکشنبه 18 تیر ماه در سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.
موسی نجفی در رونمایی از کتاب «اسطوره حاج قاسم و بازسازی هویت ملی ایرانیان» گفت: این کتاب نکته مهمی دارد که برای رسیدن آن نکته مهم باید ابتدا نگاهی به بعضی از مطالبی در آن بیندازیم که بهتر است درست شود، در صفحه 107 یک نکته دارد، اشاره به این‌که ناصرالدین شاه در جایگاه سی و هشت سال سلطنت تقریبا هشتاد و سه قرارداد امضا کرد! در حالی که این شاه قاجار در صدد جشن گرفتن 50 سالگی سلطنتش بود که کشته شد. در جایی دیگری از کتاب می‌گوید تاریخ شش هزار ساله ایران! تاریخ ما بیش از این است؛ چنان‌که سنگی در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود که این سنگ از اطراف مازندران است که هشتصد هزار سال عمر دارد و قدیمی‌ترین شی موزه است. این موزه اقوام ایرانی را به خوبی نشان داده، به شکلی حاکی از این است که اشیا در تمدن بشری سهم دارند.
وی افزود: صفحه 151 به یک منبع ایرانیکا ارجاع داده است که به نظرم خیلی مناسب ارجاع نیست. چون گردآورندگان آن از جریان بهائیت هستند. من در طول تحقیقاتم سعی کردم به این منابع ارجاع ندهم. اگر مجبور شدم تذکر هم داده‌ام که با این‌که ایرانیکا را قبول ندارم اما این منبع هم نکته گفته شده را تائید کرده است. به نظرم درباره مشروطه درست نیست که به ایرانیکا مراجعه کنیم، چون شخصی در آمریکا نشسته و درباره تاریخ ایران نوشته است و بر اساس تحقیق اسناد و منابع دقیق نیست.
نجفی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که محقق در تحقیق باید انجام دهد، شهامت است. محقق کتاب «اسطوره حاج قاسم و بازسازی هویت ملی ایرانیان» در صفحه 260 نکته‌ای گفته که سخن اصلی کتاب است. مهدی افزار، مولف کتاب می‌گوید به نظرم حاج قاسم ارائه‌دهنده یک سبک جدید نیست و به کاربردن مکتب حاج قاسم نیز درست نیست. این سخن درستی است و محقق در این زمانه سخنش را گفته است. تقریبا تمام شخصیت حاج قاسم زیر عنوان مکتب امام خمینی(ره) است. برای همین امروز شخصیت حاج قاسم کارآمدترین فرد برای بازسازی هویت ملی ایرانیان است.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بیان کرد: مولف کتاب مهندس است و به شیوه مهندسی جلو رفته و اصل سخن خود را با جسارت بیان کرده است. این نکته مهم است، چون وقتی محققی درباره فردی تحقیق می‌کند و درباره او غلوآمیز می‌نویسد لطفی در حق قهرمان یا شخصیت ملی نیست. چون وقتی جامعه گرم است این سخن را می‌پذیرد اما به مرور زمان وقتی تاریخ پیش می‌رود بسیاری از نکات مشخص می‌شود و آن موقع بعضی تعریفات غلوآمیز بیرون می‌افتد و شاید سایر ویژگی‌های شخصیت مورد تحقیق شده نیز از سوی مردم و محققان پذیرفته نشود.
نجفی بر این نکته تاکید کرد که محقق درباره هویت ملی مطالبی که گردآوری کرده از دیگران است اما با این مصالح اخذ شده از دیگران توانسته حرف خودش را بزند.
وی ادامه داد: وقتی درباره امیرکبیر می‌خواستم مطلبی برای سخنرانی بنویسم خواندن این کتاب به من کمک کرد. چون هر دو اسطوره هستند، اما حاج قاسم اسطوره بین‌المللی است. حالا شاید بگویید حاج قاسم کجا، امیرکبیر کجا، دوره قاجار کجا، انقلاب اسلامی کجا! اکنون نمی‌توانیم بگوییم کدام بزرگ‌تر است، اگرچه حاج قاسم نماد انقلاب اسلامی است اما امیرکبیر گرفتار یک شاه جوان نادان و دخالت خارجی گسترده شده بود. اما حاج قاسم در کنار یک رهبر بزرگ قرار دارد و خودش هم سردار بزرگی است.
نجفی گفت: ما با امیرکبیر روبه‌رو هستیم که در زمانه انحطاط است. اگرچه امیرکبیر به شکلی مولفه‌های هویت ملی ما را به عهده داشت. او سه سال در مسند وزارت نبود اما به دل مردم نفوذ کرد و در میان قصه‌های مردم جای دارد.
وی افزود: ما ایرانی‌ها در دو مقطع از خودمان بزرگی نشان داده‌ایم، وقتی که فهمیدیم قرآن از اوستا بهتر است. دیگر آنکه از خلافت جدا شدیم. چون دریافتیم آنها سخنانی می‌گویند که با اسلام فرق دارد. این درک و دریافت 9 قرن طول کشید. از طرفی ما فارسی حرف می‌زنیم اما رسم‌الخط عربی داریم. فارسی حرف زدن ما نشان از هوش ایرانی است تا نشان دهیم اسلام متعلق به عرب نیست. ایرانی با هوش خودش می‌تواند آنچه را اخذ می‌کند مورد نقد و بررسی قرار دهد. این هویت هیچگاه دچار فروپاشی نشده است هر چند در طول تاریخ گردنه‌های دشواری را پشت سر گذاشته است اما به نظرم هویت ملی ایرانی در مسیر شدن است.
کتاب «اسطوره حاج قاسم و بازسازی هویت ملی ایرانیان» به قلم مهدی افراز کنجین با همکاری پژوهشکده باقرالعلوم علیه‌السلام و شرکت چاپ و نشر بین‌الملل منتشر شده است. کتاب دارای شش فصل با عناوینی از جمله؛ هویت ملی، تطور گفتمان امر ملی در دوران انقلاب اسلامی، هویت ملی ایرانیان، تجربه‌های هویت بخشی، اسطوره و هویت سازی، حاج قاسم به مثابه یک اسطوره است.
پرسش اساسی این کتاب که به مثابه مقدمه‌ای نظری برای پرسش عملی متناسب با آن است، همین مطلب بوده است. معاصرترین شهید انقلاب ما که جلوه‌های درخشان معنایی زندگی او همچنان همه ما را از خوبان و کمتر خوبانمان شیفته خود ساخته، شهید حاج قاسم سلیمانی است و این کتاب، پرسش خود را در قالب فصولی پی گرفته تا چگونگی پیوند حاج قاسم و هویت ایران را از منظری نظری مورد درنگ قرار دهد.
منبع: ایبنا
