رئیس جمهور در پیام خود به اختتامیه هفته گرامیداشت نظامی تاکید کرده، نظامی حکیمی فرهیخته و آموزگاری مشفق است که ایران دوستی، دینداری و تخلق به اخلاق الهی-انسانی در اشعارش موج میزند.
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین پایانی سومین دوره گرامیداشت هفته حکیم نظامی، شاعر بلندپایه پارسی که یکشنبه ۲۰ اسفندماه ۱۴۰۲ در تالار وحدت برگزار شد، در ابتدا پیام رئیس جمهور را قرائت کرد.
متن پیام به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم / هست کلید در گنج حکیم
سیمای حکیم نظامی شاعر پارسیگوی سده ششم هجری که در تقویم ملی کشور روز ۲۱ اسفندماه به نام او مزین گشته، پس از گذشت قرنهای متمادی همچنان بر پهنه آسمان زبان و ادب فارسی میدرخشد و مایه فخر همه پارسیزبانان و فرهنگمداران در تمامی اعصار است. چکامهسرایی که لطف و حسن سخنش دل از ستارگان پرفروغ شعر و ادب فارسی ربوده است و منظومههایش نه فقط از جنبههای داستانی بلکه از حیث ظرافت شعر، دامنه واژگان و تعبیرهای زیبا گنجینهای بینظیر، درخشان و سرشار از حکمت را به روی ما گشوده است. آثار غنایی که این حکیم فرزانه سروده در ورای مرزهای جغرافیایی ایران فرهنگی و دیگر اقوام و ملتها نیز تأثیر بسزایی داشته است تا آنجا که به دنبال او منظومههای بسیار پرداخته و سروده شده و چون آبی روان در جویبار سنتهای فرهنگی آنان جاری و ساری گردیده است.
نظامی حکیمی فرهیخته و آموزگاری مشفق است که ایراندوستی، دینداری و تخلق به اخلاق الهی-انسانی در اشعارش موج میزند و با قلمی سحرآفرین و قلمی هنرمندانه به مدایح و ستایش رحمت العالمین پیامبر اکرم پرداخته و معجزه شگفتانگیزش، معراج را به سلک نظم کشیده و تقدیم خوانندگان و دوستداران سحر حلال خویش ساخته و افزون بر آن احادیث متعددی را اساس سرودههایش قرار داده است. به یقین تأثیر فراگیر آموزههای اخلاقی و نصایح نظامی همراه با نظام اندیشهای نظم ماندگار او بر آیات قرآنی و روایات نبوی تکیهای قوی دارد.
وی آزادهای است که آزادی را در سایه دین اسلام یافته و برای ترویج افکار و اندیشههای دینی تلاش بیدریغ نموده است و با پناه بردن به حریم امن ایمان و شرع از دست دیو ظلمت ربوده و دل از تشویشهای روزگار رهانیده است، از همانرو سرچشمه سخنش سیرابگر جان عطشناک مشتاقان حکمت، عرفان و ادب گشته است. اینک در آستانه سومین آیین جهانی گرامیداشت حکیم نظامی که بی تردید بایدآن را چونان حلقه واسط اندیشورزان خوش ذوق و زبان در نظر گرفت، فرصت را مغتنم میشمارم و از تمامی دستاندرکاران سختکوش این آیین خجسته که باعزمی راسخ و همتی ستودنی در پیشبرد اهداف فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و انجام وظایف خطیر حوزه فرهنگ و تمدن کهن کوشیدهاند تقدیر و تشکر میکنم و از درگاه خداوند سلامتی فرهنگبانان و حکمتدوستان و عموم تلاشگران و علاقهمندان را خاصه در ایران عزیز و همیشه سربلند آرزو مینمایم.
سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اسلامی ایران»
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از قرائت پیام رئیس جمهور گفت: این سومین سالی است که ما بزرگداشت جهانی حکیم نظامی را گرامی میداریم. امروز جریان تکریم، تجلیل و تفاخر به بزرگان ایران زمین به یک فرهنگ در حوزه رفتاری دولت و کنشگران فرهنگی تبدیل شده است. در همین سالی که گذشت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، همایشها، نشستها، جشنوارههای بسیاری را برای معرفی اندیشمندان ایران زمین برگزار کرد، چه اندیشمندانی که مفتخریم که هنوز در کنار ما نفس میکشند و مایه فیض و اعتلای جامعه ما هستند و چه بزرگانی که در سدههای دور و نزدیک در این مرزو بوم مایه افتخارآفرینی شدند و ما امروز به نام بلند آنها افتخار میکنیم.
اسماعیلی ادامه داد: ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بدون نگاه سیاسی به اندیشمندان و مفاخر توجه میکنیم. ما مولوی را بزرگ می شماریم بدون اینکه بخواهیم تاکید کنیم در بلخ به دنیا آمده و در قونیه از دنیا رفته است. اشعار او همه حکمتهای اصیل به زبان پارسی است. ما مولوی را افتخار ایران فرهنگی میدانیم، ما نظامی را افتخار این حوزه فرهنگی اصیل میدانیم. نظامی در مرزهای سیاسی امروز در آذربایجان یا ایران یا هر نقطهای از کره زمین متعلق به منطقه فرهنگی ایران بزرگ است و تمامی مفاخر ایران زمین هم به همین نحو هستند. ابن سینا فارغ از اینکه در بخارا به دنیا آمده و در همدان از دنیا رفته متعلق به این منطقه کهن فرهنگی است که بزرگانی مثل او را در خود جای داده و امروز با افتخار اینها را به دنیا معرفی میکنیم.
وی تصریح کرد: ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پایههای ایجاد اقلیمهای جدید فرهنگی را بر مبنای مشاهیر بنیان گذاشتهایم. بهزودی در خوی آذربایجان غربی منطقه جدید فرهنگی خواهیم داشت. در خراسان و در شهر طوس که آکنده از مفاخر بزرگ شعر و ادب و هنر و فقه، فلسفه و حکمت است، باغ مفاخر توس را افتتاح خواهیم کردیم. بین سهرورد و همدان مولد حکیم شیخ اشراق و محل محل مدفن ابوعلی سینا بزرگراه حکمت افتتاح خواهد شد و این بار طرحی فرهنگی با پیوستهای دیگر از جمله اقتصاد خواهیم داشت. خوشحالیم که امروز نصب مجسمه در تهران انجام شد و من خوشحالم که برای مولوی بزرگ مشغول ساخت تندیس جدید هستیم که در تهران بهزودی نصب خواهد شد. برای شعرا و بزرگانی که بعضاً گمنام هستند بنایی برای تجلیل آنها بالا خواهد آمد و اینها همه جزو وظایف ذاتی و تمدنی دولت مردمی است و همه را با افتخار تقدیم اهالی فرهنگ و ادب ایران زمین میکنیم.
همچنین، محمود شالویی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با خوش آمدگویی به حاضران و همه نمایندگان کشورهای خارجی مقیم در تهران که مهمان برنامه بودند، گفت: امسال سومین سالی است که چنین آیین باشکوه و گستردهای برای حکیم نظامی برگزار میشود، چه در داخل کشور که فرصت را مغتنم میشمارند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با همکاری همهجانبه همه استانها را برای برپایی چنین رویدادی بسیج کردند و چه در خارج کشور که اغلب نمایندگیهای فرهنگی ایران در خارج از کشور اهتمام کردند و از ابتدای هفته نظامی این حکیم فارسیزبان را در محیطهای دانشگاهی معرفی کردند. قلمرو فرهنگی ایران بزرگ مفاخر چون فردوسی، سعدی، مولانا، عطار، نظامی و صدها مفخر از گذشتههای دور تا به امروز را در خود پرورانیده است.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشاره به کارهایی که درخصوص نظامیپژوهی انجام شده، افزود: در طی این سه سال از همراهیهای خوبی بهرهمند بودیم. از رئیس جمهور تا وزیر فرهنگ به این امور کمک کردند. همچنین معرفی مفاخر در بسیاری از دانشگاههای داخلی نیز انجام پذیرفت. انجمن ترویج زبان و ادب فارسی بسیاری از این مراکز را برای این امر مهم مهیا کردند و یکی از کارهایی که امسال انجام شد، حمایت از رسالهها و پایاننامههایی بود که درباره حکیم نظامی و پنج گنج و سایر اشعار او به رشته تحریر درآمده است. دهها رساله و پایاننامه با داوری استادان مورد ارزیابی قرار گرفت که امشب از برگزیدگان آنها تقدیر خواهد شد.
شالویی گفت: وقتی ابنسینا در دنیا مطرح است چرا ما قدر او را ندانیم؟ باید این حکیم را در قالبهای مختلف معرفی کنیم. برای معرفی شخصیتها و مفاخر ایران باید از سادهنویسی استفاده کنیم و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی این مهم را انجام میدهدتا علاقهمندان بتوانند از آثارشان بهره بگیرند. همچنین با نصب مجسمه و سردیس آنها در سراسر کشور نسلها را با این شخصیت آشنا خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه مفاخر ایران باید برای تمام جهان شناخته شوند، گفت: چه کسی مثل نظامی گنجوی میتواند عشق پاکدامنانه را معرفی کند؟ نظامی عشق را با عقل درآمیخته و تنها اوست که میتواند حاکمی مثل خسرو را به تصویر بکشاند که از او یک مدیر مدبر تصویر شود.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی همچنین خبر داد: گرامیداشت جهانی سعدی را خواهیم داشت و این رویداد با اهتمام و همکاری مسئولان استان فارس انجام خواهد شد.
در این محفل همچنین ضمن تجللی و تقدیر از محمدباقر آقامیری، سعید حمیدیان و یوگنی ادوارویچ به مجید شاه حسینی، رئیس فرهنگستان هنر به دلیل اهتمام در تهیه «خمسه شاهطهماسبی» جایزه تعلق گرفت.
جایزه رساله و پایاننامه برگزیده به هیوا حسنپور و رساله شایسته تقدیر به سیدوفا میرعمادی رسید. جایزه نظامیخوانی به محمدحسنزاده و میلاد پولادی رسید و نیز نخستین و دومین دفتر نظام سخن یعنی «روایت هفت پیکر» و «قالیچههای بهرامشاهی» رونمایی شدند.