حسن انوري، زبان‌شناس و استاد زبان و ادبيات فارسي گفت: در آخرين چاپ شاهنامه مسكو، نام ايران ۸۴۰ بار در شاهنامه به كار رفته است اما همگي به يك مصداق نيست.
نشست «زبان فارسي و ايران زمين» به همراه تجليل از حسن انوري، زبان‌شناس و استاد زبان و ادبيات فارسي، عصر چهارشنبه (بیست‌وهفتم ارديبهشت‌ماه ۱۴۰۲) در سيوچهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد.
انوري در اين مراسم با اشاره به مقاله خود درباره زبان فارسي گفت: در آن نوشته‌ام زبان فارسي براي ايران مهم‌ترين عنصر فرهنگي و مهم‌ترين عامل براي ارتباط اقوام ايراني است، چراكه ايران كشوري داراي قوميت‌هاي مختلف است كه هر يك از اين قوميت‌ها زبان خاص خود را دارند. براي مثال كرد با زبان كردي، لر با زبان لري، بلوچ با زبان بلوچي و… وقتي به هم مي‌رسند به زبان فارسي با هم صحبت مي‌كنند.
وي با اشاره به اينكه وسيله ارتباط اقوام ايراني با یکدیگر زبان فارسي است، افزود: زبان فارسي به اقوام ايراني هويت بخشيده است و هويت ايران به زبان فارسي وابسته است.
انوري گفت: دومين ويژگي زبان فارسي اين است كه بين زبان‌هاي عالم جز چند زبان محدود داراي شاهكارهاي جهاني است؛ چند زبان مي‌شناسيد كه چنين ويژگي‌هايي داشته باشند. تعداد اين زبان‌ها خيلي كم است؛ يكي از حماسه‌شناسان اروپايي مي‌گويد شاهنامه در كنار ايلياد هومر، كمدي الهي دانته و مجموعه آثار شكسپير قرار مي‌گيرد كه اين آثار ياد شده يادگار شكوهمند نسل بشري هستند؛ نسل بشر نبوغ خود را در اين چهار اثر نشان داده است كه مهم‌ترين منبع فرهنگي بشريت هستند.
اين زبان‌شناس و استاد زبان و ادبيات فارسي افزود: شاهكارهاي بسياري به زبان فارسي توليد شده است. مي‌گويند مثنوي مولانا بزرگ‌ترين اثر عرفاني نوع بشر است. كليات سعدي و غزليات حافظ هم شاهكار ادبي به زبان فارسي هستند؛ كدام زبان را مي‌شناسيد كه چنين چيزي داشته باشد. مي‌توان گفت دومين اهميت زبان فارسي در وجود چنين شاهكارهايي است.
وي گفت: سال ۱۳۶۹ نخستين بار جمهوري اسلامي براي بزرگداشت فردوسي كنگره‌اي برگزار كرد و از افراد درخواست سخنراني كرد كه من درباره ايران و جايگاه آن در شاهنامه در اين كنگره صحبت كردم؛ طبق فهرست‌ها در آخرين چاپ شاهنامه مسكو كلمه ايران ۸۴۰ بار در شاهنامه به كار گرفته شده است اما همگي به يك مصداق نيست. گاهي منظور از ايران مقر پادشاهي بوده و گاهي ديگر منظور حوزه حكومت سلسله كياني است.
انوري افزود: فردوسي اين شعرها را در قرن چهارم و زماني كه محمود غزنوي از يك طرف و خلفاي عباسي از طرف ديگر حكومت مي‌كردند و ايراني وجود نداشت۶لر ف گفته است اما ايران مجموعه‌اي از معنا، فرهنگ، آداب و رسوم است و فردوسي زماني اين را مطرح مي‌كند كه ايران وجود نداشته است. پس ما يك ايران معنايي داريم كه فراتر از معنا است.
وي با اشاره به اينكه ترك‌ها مي‌گويند مولانا براي ماست، گفت: شايد جسم مولانا براي ترك‌ها باشد اما روحش براي ایرانیان است.
انوري درباره كتاب‌هايي كه در مرحله چاپ دارد، گفت: چهار كتاب كه شامل «اصطلاحات ديواني دوره غزنوي و ساساني است»، مجموعه سه جلدي «آئين نگارش پنجاه ساله» و «شرح حال خود نوشت در تبريز» را كه شرح اراده عشق و پشتكار است، می‌شود در مرحله چاپ قرار دارد. همچنين «معني زندگي» يكي ديگر از كارهايي است كه در دست چاپ دارم و شامل ۱۰ مقاله مي‌شود كه سال‌ها پيش كريم فيضي از روزنامه اطلاعات از من خواست مصاحبه‌اي طولاني در اين‌باره داشته باشيم كه به‌صورت گزارش مفصل چاپ شده است.
