مهدی مهدوی‌راد، دبیر انجمن بازاریابی ایران با بیان اینکه داستان موثرترین رسانه کنونی در جهان است، گفت: داستان دارای «احساس» و «منطق» است؛ دو عنصری که در فروش و بازاریابی بسیار مهم هستند.

مهدی مهدوی‌راد در نشست «بازاریابی داستانی» که بیست و نهم آبان ماه برگزار شد درباره مفهوم بازاریابی داستانی توضیح داد و گفت: بازاریابی داستانی به معنای استفاده از داستان برای انتقال پیام تجاری است. هدف این است که احساسی را به مخاطب القا کرده و به‌واسطه این احساس او را به عملی خاص ترغیب و تشویق کنیم، بدون آنکه او را تحت فشار بگذاریم. ذهن ما انسان‌ها با داستان، ارتباط بهتری برقرار می‌کند و راحت‌تر می‌توانیم پیام‌های نهفته در یک روایت داستانی را بفهمیم.

وی با بیان اینکه داستان موثرترین رسانه کنونی در جهان است، افزود: داستان در وجود و فطرت ماست و خداوند از طریق رسانه داستان با ما صحبت کرده است؛ ۲۵۰ داستانک در قرآن کریم وجود دارد؛ داستان حضرت یوسف(ع)، داستان حضرت موسی(ع) و نظایر آن. داستان دارای احساس و منطق است و این دو همان ‌چیزهایی هستند که در فروش بسیار مهم هستند. داستان‌‌ها بر احساسات انسان تاثیر مستقیم دارند و ما را به مقاصد خاصی ترغیب می‌کنند.

مهدوی‌راد با بیان اینکه داستان باعث اندیشیدن می‌شود، بیان کرد: داستان‌سرایی به طور بالقوه در وجود همه ما هست؛ داستان را می‌توان به صورت تصویری، شفاهی یا متنی هم بیان کرد. داستان‌ها را می‌توان از طریق هر سایت، اپلیکیشن، رسانه و هر شبکه‌ اجتماعی‌ای منتشر کرد. داستان‌سرایی می‌تواند به صاحبان کسب و کار کمک کند و شکلی از تبلیغات را بسازند که در خاطر و ذهن مخاطبان ماندگار شود.

وی ادامه داد: هدف از داستان‌سرایی در بازاریابی، فراخواندن به عمل و تعین بخشیدن به اقدامی است که از مخاطب می‌خواهید پس از مطالعه محتوا، شنیدن یا دیدن آن، انجام دهد. اصل موضوع، طراحی استراتژی داستان یا همان طراحی ذهنی و مخفی است. اصل طراحی، درون‌مایه داستان است و کل داستان را سازماندهی می‌‌کند. این طرح و طراحی، منطق درونی و نطفه اصلی داستان است.
دبیر انجمن بازاریابی ایران درباره نقش شخصیت‌پردازی در بازاریابی داستانی هم گفت: شخصیت، جنبه‌‌هایی ثابت و متغیر از یک انسان است که او را از دیگران متمایز می‌‌کند؛ شخصیت‌پردازی در هر گونه‌ای از داستان جزء عناصر اصلی محسوب می‌شود. شخصیت داستان باید دارای ویژگی‌های ثابت و متغییر باشد. شخصیت‌ها دارای دو بُعد هستند: هویت و نقش که هر دو به یک اندازه مهم هستند. شما مهره‌‌های شطرنج را قبل از بازی در جای منحصر به فردشان می‌‌چینید، این یعنی هر یک با دیگری متمایز است و هویت متفاوت دارند.

وی افزود: اما وقتی بازی شروع می‌شود، نقش آنها هم متفاوت است. البته همگی هم‌سو با هم حرکت می‌‌کنند، ولی ارزش و کارکردشان با هم تفاوت دارد. علی‌رغم این تفاوت‌‌ها، این مهره‌ها همه با هم با یک وحدت رویه کار می‌‌کنند و دنبال هدف مشخص هستند و نقشی خاص را ایفا می‌‌کنند. پس به طور خلاصه، شخصیت یک هویت دارد یعنی «که هست؟» و یک نقش دارد یعنی «چه کار می‌‌کند؟».

مهدوی‌راد در بخش دیگر از سخنانش با بیان اینکه داستان از توصیف و گفت‌وگو تشکیل شده و در توصیف، توجه به جزییات مهم است، تصریح کرد: توصیف لازمه‌اش دقت است. توصیف یعنی توجه و روایت ویژگی‌‌های منحصر به‌فرد چیزی و این کار با دقت دقیق و ریزبینی ممکن است.

وی با تمایز قائل شدن بین وضعیت و موقعیت در داستان، توضیح داد: وضعیت همان روال عادی زندگی بدون فراز و فرود است. در واقع وقتی زندگی مانند یک برکه آرام هیچ موجی ندارد و کارهای روزانه و روتین و حالت عادی زندگی جریان دارد، ما در وضعیت هستیم. اما موقعیت یعنی شرایطی که در آن روال زندگی ما غیرعادی یا بحرانی شود و این شبیه برکه‌‌ای متلاطم است. داستان با تاکید بر موقعیت و آن نقطه‌‌ای که محل تلاقی وضعیت و موقعیت است، جان می‌گیرد و به نقطه عطف می‌‌رسد. نکته این است که مراحل خلق وضعیت و موقعیت لاجرم با توصیف صورت می‌گیرد. در واقع توصیف، جهان داستان را به خواننده نشان می‌‌دهد و همه آنچه شخصیت‌ها می‌‌بیند را تشریح می‌کند. از این بابت نقش توصیف در داستان فوق‌العاده مهم است.
وی با بیان اینکه در بازاریابی داستانی «زاویه دید» هم از اهمیت زیادی برخوردار است، گفت: برخی از عناصر داستان، اصلی هستند و برخی فرعی بوده و وجودشان ضرورت ندارند. زاویه دید (اول شخص، دوم شخص و سوم شخص) از عناصر اصلی داستان‌نویسی است و ما نمی‌‌توانیم داستانی بنویسیم که زاویه دید نداشته باشد.

مهدوی‌راد با بیان اینکه داستان بدون شخصیت و زاویه دید داستان نیست، یادآور شد: بخش مهمی از موفقیت یا عدم موفقیت داستان‌ها به انتخاب زاویه دید بستگی دارد و اگر توسط نویسنده اشتباه انتخاب شود، قطعاً داستان خوبی نخواهیم داشت. برای شروع کردن یک داستان، این یک تصمیم مهم و بسیار حساس است که نویسنده برای نگارش، از میان شخصیت‌‌ها از زاویه کدام‌شان داستان را روایت کند. یکی از رازهای مهم موفقیت داستان همین است که زاویه دید و شخصیتی که داستان را روایت می‌کند، درست انتخاب کنیم.

سی‌ویکمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «آینده خواندنی است» از بیست‌وسوم آبان‌ آغاز به کار کرد و تا سی‌ام آبان‌ ۱۴۰۲ به کار خود ادامه می‌دهد.