در این گزارش به بررسی وظایف، اهداف و حمایت های خانه کتاب از ناشران و نویسندگان پرداخته شده است.
برپایی نمایشگاه های بین المللی کتاب از مهمترین رویداد های فرهنگی جهان هستند که دولت ها ، مراکز نشر، سازمان های غیردولتی و فعالان حوزه نشر و فرهنگ فعالیت خود و افکار و اندیشه های خود را از طریق ارتباط با سایرین در این نمایشگاه ها به اشتراک می گذارند. نمایشگاه های بین المللی کتاب به دلیل ویژگی خاصی که دارند همواره مورد توجه اهالی نشر کتاب بودند و حضور در این نمایشگاه از آن جهت مهم است که علاوه بر تعامل کاری، فرصتی برای آشنایی با تجربیات سایر کشور ها در حوزه نشر بدست می آورند.
حضور در نمایشگاه های بین المللی کتاب فرصتی مهم و راهبردی است تا جمهوری اسلامی ایران بتواند معارف اسلام تشیع، اهداف انقلاب اسلامی و فرهنگ و تمدن غنی اسلامی ایرانی را از طریق فرهنگ مکتوب و دیجیتال به جهانیان عرضه و معرفی کند. تاکید های مقام معظم رهبری برای ترجمه آثار ایرانی به زبان های دیگر و حضور در عرصه نشر بین الملل تاکیدی نیز موضوعی بوده که حائز اهمیت است و طبیعتا حضور فعال در نمایشگاه های بین المللی کتاب یکی از روش های تحقق این فرمان است که خانه کتاب و ادبیات ایران به عنوان نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه حضور در نمایشگاه های کتاب در خارج از کشور را بر عهده دارد و همچنین حمایت از ارکان صنعت نشر جمهوری اسلامی اعم از ناشران، تشکل های نشر،آژانس های ادبی و سایر فعالان این حوزه از دیگر وظایف این مرکز است.
چرا حضور در نمایشگاه ها مهم است؟
اولین هدف از حضور در نمایشگاه های کتاب بحث گسترش دیپلماسی فرهنگی اقتصادی ایران از طریق حضور موثر در نمایشگاه ها و فعالیت ها در مجامع خارج از کشور است. هدف بعدی بسترسازی برای حضور ناشران فعال و تشکل های نشر در نمایشگاه های بین المللی کتاب با هدف تقویت صنعت نشر در حوزه بین الملل؛ هدف بعدی حمایت از حضور اهالی فرهنگ و هنر در نمایشگاه های فرهنگی است که با هدف تسهیل روابط فرهنگی و مراوده با اهل قلم این کشورها از طریق نخبگان فرهنگی انجام می شود.
معرفی و گسترش ادبیات، فرهنگ و هنر ایران در جهان دیگر موضوعی است که از طریق آثاری که در نمایشگاه های عرضه می شود انجام می شود، اطلاع رسانی کتاب ایران و معرفی صنعت نشر از اهدافی است که در بخش بین الملل خانه کتاب دنبال می شود، دستیابی به جایگاه شایسته ایران در حوزه نشر بین الملل و همچنین بسترسازی لازم برای ترجمه و نشر آثار فارسی که توسط طرح گرنت و معرفی آن صورت می گیرد .
از دیگر اهداف بخش بین الملل خانه کتاب بحث تسهیل حضور ناشران و کشورهای خارجی در نمایشگاه بین المللی کتاب است که یکی از اهداف در نمایشگاه ها رایزنی و دعوت از ناشران مطرح برای حضور در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است. هدف دیگر بخش بین الملل تلاش برای استفاده از نشر خصوصی نظیر ناشران فعال بخش بین الملل و آژانس های ادبی فعال حمایت کرده و حضور آن ها را در نمایشگاه های کتاب برای بحث ترجمه آثار فارسی به سایر زبان ها تسهیل ببخشد.
بخش بین الملل خانه کتاب تاکنون چه اقداماتی را انجام داده است؟
هر ساله با توجه به ظرفیت و حوزه هر نمایشگاه در کشور های مختلف خانه کتاب و ادبیات ایران کتاب هایی با موضوعات مرتبط با آن نمایشگاه با رویکرد های فروشگاهی، خرید و فروش حق نشر را آماده کرده و در قالب بروشور و در قالب آثاری که قابلیت عرضه در این نمایشگاه ها دارد را به آن نمایشگاه ارسال می کند. خانه کتاب سعی کرده برای بهبود ارتباطات برای فروش حق رایت بستر لازم را برای حضور ناشران و آژانس های ادبی آماده کند و این ناشران و آژانس های ادبی بتوانند با همتایان خارجی خود ارتباط بگیرند و بخش ترجمه و نشر آثار خود را پیش ببرند.
نقش بخش بین الملل خانه کتاب در برگزاری نمایشگاه کتاب در داخل کشور چیست؟
این بخش وظیفه برپایی بخش بین الملل نمایشگاه بین المللی کتاب را بر عهده دارد که این بخش یکی از مهم ترین بخش ها در نمایشگاه کتاب تهران است. در بخش بین الملل چند محور مدنظر است؛ بحث انتخاب و دعوت از کشور مهمان وِیژه، بحث بورسیه ها و مهمانان نمایشگاه، روسای نمایشگاه ها، بازار جهانی کتاب، دعوت از سفارت خانه ها و مراکز فرهنگی فعال در حوزه بین الملل و همچنین سرای ملل که محلی برای نشست های حوزه بین الملل است. دیگر اهداف نمایشگاه کتاب به ویژه در بخش بین الملل دعوت و رایزنی از ناشران بزرگ و مطرح در کشورها برای حضور در نمایشگاه است.
بخش بین الملل خانه کتاب در برگزاری نمایشگاه های کتاب در کشورهای مختلف چه وظیفه ای دارد؟
خانه کتاب و ادبیات ایران به عنوان نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد و نماینده صنعت نشر جمهوری اسلامی ایران در نمایشگاه های مختلف حضور پیدا میکند که اهداف آن بحث دیپلماسی فرهنگی، معرفی صنعت نشر جمهوری اسلامی، معرفی آثار بزرگ مکتوب ایرانی در حوزه های ادبیات معاصر، ادبیات کودک و نوجوان، ادبیات دفاع مقدس و پایداری، دین ، هنر ، گردشگری و ایران شناسی از موضوعاتی هستند که در نمایشگاه ها معرفی می شود. بحث استفاده از ظرفیت نویسندگان و تصویرگران به تناسب نمایشگاه ها برای حضور آن ها نیز از دیگر موضوعاتی است که توسط این بخش دنبال می شود.
اعزام ناشران و اهلی فرهنگ و هنر به سایر نمایشگاه های خارجی، پیگیری برای حضور در نمایشگاه های بین المللی، افزایش کمی و کیفی اقلام تبلیغی و معرفی آثار ایرانی به زبانهای دیگر، دعوت از ناشران و نویسندگان و روسای نمایشگاه های خارجی برای حضور در نمایشگاه تهران، یکی از اهداف خانه کتاب در نمایشگاه ها بحث تفاهم نامه غرفه رایگان بوده که تا الان این کار با حدود 13 نمایشگاه انجام شده است.
یکی از ضرورت های عرضه کتب ناشران در نمایشگاه های خارجی دارا بودن ترجمه آن کتاب به زبان های مختلف است. از طرف دیگر ناشر می تواند چکیده و خلاصه ای از کتاب را به زبان انگلیسی یا عربی برای عرضه در نمایشگاه های خارجی ترجمه کند. همچنین به ناشران توصیه می شود یک کاتالوگ مصوری را با چکیده به زبان مقصد برای بحث عرضه در نمایشگاه های مختلف داشته باشند. ناشران مختلفی هم که کتاب های شاخص در حوزه های مختلف را داشته باشند، خانه کتاب و ادبیات می تواند پس از بررسی اثر آن ها را در نمایشگاه های مختلف عرضه کند.
آیا بخش بین الملل از ناشرانی که قصد عرضه کتاب در سایر کشورها دارند، حمایت می کند؟
خانه کتاب و ادبیات به عنوان برگزار کننده غرفه جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور به نمایندگی از معاونت امور فرهنگ و ارشاد اسلامی و صنعت نشر کشور است. خانه کتاب در راستای بهبود فضای مشارکت بخش خصوصی و حضور ناشران برنامه ریزی هایی را انجام داده که ناشران بتوانند یک حضور هدفمند و برنامه ریزی شده با محوریت حمایت از ترجمه و انتشار کتاب های ایرانی و در مجامع معتبر جهانی را داشته باشند.
کمک به پدیدآورندگان، نویسندگان و آژانس های ادبی که تمایل به حضور در بخش بین الملل را دارند و در چند سال اخیر هم خانه کتاب از ناشرانی که برنامه ریزی داشته باشند با توجه به ظرفیت هر نمایشگاه و با توجه به توان ناشر خانه کتاب و ادبیات از آن ناشر حمایت می کند.
قرار است در آینده بخش بین الملل خانه کتاب چه اقداماتی را انجام دهد؟
خانه کتاب و ادبیات با تمام قوت تلاش می کند در نمایشگاه های بین المللی کتاب حضور فعالی داشته باشد و حضور در نمایشگاه های بین المللی نیازمند همکاری سایر نهادها و فعالان حوزه بین الملل بوده و در چند سال اخیر این ارتباطات با نهاد های مسئول نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و وزارت امور خارجه برقرار ُو ظرفیت و حمایت های این دو نهاد در نمایشگاه ها همواره وجود داشته است. برنامه خانه کتاب بحث معرفی هرچه بهتر صنعت نشر ایران و حمایت و ترجمه آثار فارسی به سایر زبان ها با بسترسازی لازم جهت حضور ناشران و حضور آژانس های ادبی با حضور در نمایشگاه ها رخ خواهد داد.
بحث معرفی طرح های حمایتی از جمله طرح گرنت بوده که خود این طرح مشوقی برای ناشران خارجی و علاقه مندی آن ها به آثار شاخص ایرانی به سایر زبان ها است. حمایت از حضور ناشران، نویسندگان، تصویرگران و هنرمندان برنامه هایی است که متناسب با هر نمایشگاهی خانه کتاب و ادبیات ایران آن ها را انجام می دهد. در سال جاری نیز هدف این است که در نمایشگاه های منطقه و کشورهای همسایه به ویژه کشورهای محور مقاومت حضور فعال و قوی داشته باشد و همچنین قرار است در نمایشگاه های جدیدی حضور داشته باشیم.
