در استخراج، گردآورى و دسته‌بندى سخنان معظّمٌ‌له و ارائه‌ی آن در قالب اثر حاضر، تمامی سخنرانی‌ها و پیامهاى ایشان درباره‌ی زنان، از آغاز پیروزى انقلاب اسلامى تا سال1392 حتّی سخنانی که رسانه‌ای نشده است ـ مانند توصیه‌هایی که هنگام خواندن خطبه‌ی عقد به جوانان داشته‌اند ـ امّا در مخزن اسناد دفتر معظّمٌ‌له موجود بوده، مورد بررسى قرار گرفته است که حجم گستردهی آنها، توجّه و اهتمام رهبر معظّم انقلاب را نسبت به مسائل زنان نشان می‌دهد.

زن و خانواده (المرأة والأسرة)

مقام معظّم رهبری(مدّظلّه العالی) با عنایت به مباحث حقوقی و اجتماعی زنان همواره محوریّت خانواده را در مباحث زنان مدّنظر داشته‌اند.

با توجّه به اینکه در این دوران، هجمه‌های فرهنگی دشمنان از طریق انواع رسانه‌ها و وسایل ارتباطی، سلامت جنسی جوانان را هدف گرفته است که با درنظرگرفتن جوان‌بودن جمعیّت کشور، این امر چشم اسفندیار نظام محسوب می‌شود و برای جلوگیری از آن راهی جز پایین آوردن سنّ ازدواج و گسترش ازدواج‌های سهل و آسان، موفق آگاهانه پایدار و به‌نگام و توجّه بیش از پیش به خانواده نیست؛ بنابراین برای رفع موانع و تقویت فرهنگ ازدواج و تشکیل و تحکیم خانواده باید با درنظرگرفتن دیدگاه‌های معظّمٌ‌له به همراه یک عزم ملّی، فرهنگسازی گسترده‌ای صورت گیرد؛ لذا در این کتاب سعی شده است تا دیدگاه‌های معظّمٌ‌له در حوزه‌ ازدواج و‌خانواده با محوریّت زن استخراج شود.

با نگاه به فهرست تفصیلی این کتاب میتوان خلاصه و چکیدهی فرمایشات ایشان را در این حوزه به دست آورد. در استخراج، گردآورى و دسته‌بندى سخنان معظّمٌ‌له و ارائه‌ی آن در قالب اثر حاضر، تمامی سخنرانی‌ها و پیام‌هاى ایشان درباره‌ی زنان، از آغاز پیروزى انقلاب اسلامى تا سال1392حتّی سخنانی که رسانه‌ای نشده است مانند توصیه‌هایی که هنگام خواندن خطبه‌ی عقد به جوانان داشته‌اند امّا در مخزن اسناد دفتر معظّمٌ‌له موجود بوده، مورد بررسى قرار گرفته است که حجم گسترده‌ی آنها، توجّه و اهتمام رهبرمعظّم انقلاب را نسبت به مسائل زنان نشان می‌دهد.

جایگاه و مسائل زنان در فرهنگ اسلام و تجدّد (المرأة بین الأصالة والحداثة)

ضرورت توجّه به مسائل زنان از دیرباز مورد توجّه مقام معظّم رهبری(مدّظله العالی) بوده است. ایشان در مصاحبه با مجلّه‌ی زن روز فرموده‌اند: «آن مقدارى که بنده راجع به مسائل زن در ایران در طول این ده ـ بیست سال رنج برده‌ام و ناراحت شده‌ام، خیلى از زنان حتّی گوشه‌اى از آن را نفهمیدند و ناراحت هم نبودند.» ایشان در مسائل زنان معتقد به اولویّت‌یابی هستند تا بتوان با یک حرکت اساسی مظلومیّت تاریخی زن را برطرف کرد؛ مظلومیّتی که در خانواده و اجتماع، در شرق و غرب و در گذشته تا کنون برای زن بوده است و وضعیّت خطرناک‌تری که امروزه در غرب به خود گرفته است و آن التذاذ از زن با شعار آزادی در غرب و تزلزل موقعیّت خانوادگی و سوءاستفاده‌ی اقتصادی از زن است.

در مقابل، با ارائه‌ی نگاه جامع و کامل اسلام در مورد زن، می‌توان زن را به آن جایگاه والا و شأن انسانی خود رساند. در اسلام ضمن به رسمیّت شناختن تفاوتهای زن و مرد، برابری آنها در عرصه‌های کمال انسانی مورد تأکید قرار گرفته است.

در این کتاب، با ارائه‌ی موضوعی و عنوانی بیانات مقام معظّم رهبری، در سه فصل، اهمیّت و ریشه‌یابی مسائل زنان، زن در فرهنگ غرب، منزلت و جایگاه زن در اندیشه‌ی اسلامی، میتوان با ریشه‌یابی مسائل زنان، تفاوت نگاه غرب و نگاه اسلام را در موضوع زن بازشناسی کرد.

در استخراج، گردآورى و دسته‌بندى سخنان معظّمٌ‌له و ارائه‌ی آن در قالب اثر حاضر، تمامی سخنرانی‌ها و پیام‌هاى ایشان درباره زنان، از آغاز پیروزى انقلاب اسلامى تا سال1392، حتّی سخنانی که رسانه‌ای نشده است ـ مانند توصیه‌هایی که هنگام خواندن خطبه‌ی عقد به جوانان داشته‌اند ـ امّا در مخزن اسناد دفتر معظّمٌ‌له موجود بوده، مورد بررسى قرار گرفته است که حجم گسترده‌ی آنها، توجّه و اهتمام رهبرمعظّم انقلاب را نسبت به مسائل زنان نشان می‌دهد.

دو امام مجاهد (الإمامان المجاهدان)

شش گفتار از آیت‌الله خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) در تحلیل مبارزات سیاسی امام حسن و امام حسین (علیهما السلام). دو گفتار اوّل کتاب، شامل دو سخنرانی ایشان در فروردین سال ۵۱ است که در حسینیّه‌ی ارشاد تهران انجام شده است.

معظّمٌ‌له در این دو جلسه علاوه بر شرح نظریّه‌ی «انسان ۲۵۰ساله» به جایگاه والا و مهمّ امام حسن(علیه‌السّلام) در این دوران و چرایی دست کشیدن از جنگ و علل پذیرفتن آتش‌بس و بیان تفاوت شرایط امام حسن و امام حسین (علیهم السّلام) پرداخته‌اند. گفتار سوّم تا پنجم اثر، اختصاص به سه سخنرانی ایشان در شب تاسوعا، عاشورا و شام غریبان محرّم ۱۳۹۴ هجری قمری (مصادف با بهمن ۱۳۵۲) با موضوع «تحلیل قیام حسینی» دارد.

این سه سخنرانی در مسجد کرامت مشهد ایراد شده‌اند. در گفتار چهارم به اهداف قیام حسینی اشاره و برای روشن شدن مطلب به تحلیل ریشه‌های آن می‌پردازند. در گفتار پنجم پس از مرور سریع مباحث دو گفتار قبل، به دوران امام حسین(علیه‌السّلام) و اقدامات ایشان اشاره می‌کنند و بحث مستوفا و مستندی را در این زمینه ارائه می‌دهند.

نکته‌ی جالب توجّه در این گفتار، قسمت پایانی آن است که با دعوت مخاطب به تفکّر در اهداف قیام امام حسین(علیه‌السّلام) با نقل داستان «طوطی و بازرگان» همگان را به انقلاب بر ضدّ یزیدیان دعوت می‌کنند. گفتار آخر کتاب حاضر، مربوط به سخنرانی شب عاشورای معظّمٌ‌له در محرّم سال ۱۳۹۳ هجری قمری (مصادف با ۲۴/بهمن۱۳۵۲) در این هیئت است.

در این گفتار ایشان هدف قیام حسینی را تجدید حیات انقلاب پیامبر اعظم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) می‌دانند و مخاطب خود را دعوت به الگوبرداری از حرکت امام حسین(علیه‌السّلام) در قیام بر ضدّ دشمنان اسلام و حاکمان طاغوتی می‌کنند.

نوع نگاه معظّمٌ‌له در این شش گفتار، بسیار بدیع است و با اینکه در زمان ایراد این بیانات در سنّ ۳۲و ۳۳سالگی بوده‌اند. منابع روایی و تاریخی متعدّدی مورد استفاده‌ی ایشان قرار گرفته است که سخنرانی ایشان را بسیار متفاوت از سخنرانی‌های معمول آن زمان و حتّی حال حاضر می‌کند و بیشتر به جلسات علمی و درسی محقّقانه شبیه است.

گفتاری در باب صبر (بحث حول الصبر)

حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) اوایل دهه‌ی پنجاه، مسجد کرامت مشهد را پایگاهی برای فعّالیّت‌های دینی و انقلابی خود قرار داده بودند و ضمن اقامه‌ی نماز جماعت شبها پس از نماز در قالب شرح آیات و روایات منتخب به بیان معارف اسلامی می‌پرداختند.

از ‌جمله در زمستان سال 52 مصادف با اواخر سال 1393 و اوایل سال 1394 هجری قمری به شرح حدیث مکارم‌الاخلاق که در آن به ده ویژگی پیامبران اشاره شده، پرداختند. معظّمٌ‌لّه ضمن تبیین این صفات،‌ اهتمام ویژه‌ای به زدودن برداشتهای غلط از این معارف اساسی، در اذهان مخاطبان عمدتاً جوان خود داشتند، گو اینکه به واقع باز تعریف این صفات با رویکرد انقلابی که در بطن این مفاهیم وجود داشت، جوانان انقلابی را در مسیر مبارزات اسلامی عمیق‌تر و راسخ‌تر می‌نمود. یکی از این صفات که در متن روایت شریف به‌عنوان سوّمین صفت بیان شده «صبر» است.

مفهوم «صبر» از مفاهیمی بود که مورد برداشت‌های غلط قرار گرفته بود. معظّمٌ‌لّه در ابتدای این بحث شجاعانه و البتّه با اشاره و کنایه، بیان میکنند که جامعه‌ی امروز ما تحت سلطه‌ی ستمگران است و فهم غلط از مفهوم صبر، باعث شده است با بی‌تحرّکی نسبت به ستمهای آنان، مجال بیشتری برای ظالمان فراهم آید. ایشان چنین برداشتی از «صبر» را دقیقاً مخالف معارف قرآنی و روایی در این زمینه می‌دانند. معظّمٌ‌لّه با شرح سه قسم صبر _ یعنی صبر بر انجام واجبات، و صبر در برابر انجام معصیت، و صبر هنگام مصیبت _ با استفاده از معارف دینی و شواهد تاریخی بر اهمّیّت بیشتر قسم دوّم تأکید می‌کنند.

در ادامه، ایشان با تعریض به افراد عافیت‌طلب که به گوشه‌ای خزیده و مبارزه را کنار گذاشته‌اند، و با بیان روش تقویت این نوع از صبر در برابر مصیبت، این بخش را به پایان میبرند. بخش پایانی کتاب نیز به آثار و فواید دنیوی صبر اختصاص دارد که با مثال‌هایی تاریخی، انگیزه‌ی لازم برای تحمّل مشکلات و سختی‌ها را در مخاطب تقویت می‌کند.

حماسه‌ی امام سجاد (جهاد الإمام السجاد)

مشتمل بر گفتارهایی از حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) درباره‌ی مبارزات سیاسی – فرهنگی امام سجّاد(علیه‌السلام). این کتاب در سه بخش تنظیم گردیده است، بخش نخست که در کتاب با عنوان”به جای مقدمه” آورده شده، مشتمل بر سخنرانی رهبر معظّم انقلاب در کنگره‌ی جهانی امام رضا(علیه‌السلام) است.

ایشان در این سخنرانی که در سال 1365 ایراد گردیده به تبیین نظریه‌‌ی انسان 250 ساله پرداخته اند. بخش اصلی کتاب نیز به چهار گفتار از ایشان پیرامون مبارزات سیاسی و فرهنگی حضرت زین‌العابدین(علیه‌السلام) اختصاص یافته که این گفتارها در سال 1352 در جمع پرشور جوانان و نمازگزاران «مسجد کرامت» مشهد مقدّس پس از اقامه‌ نماز مغرب و عشا بیان شده است.

همچنین با هدف غنای مطالب و تکمیل مباحث و نظرات معظّم له در موضوع زندگی امام سجّاد(علیه‌السلام)، مجموعه مصاحبه‌های مجلّه‌ی پاسدار اسلام با ایشان که در سال 1361 صورت گرفته و در شماره‌های 6 تا 12 آن نشریه منتشر شده بود نیز به همراه برخی اضافات و ارجاعات در بخش سوم کتاب آورده شده است.

قرارگاه‌های فرهنگی (المقرّات الثقافیة)

وقتی تعبیر فرمانده و راهبر انقلاب اسلامی، از تقابل فرهنگی دشمن، «تهاجم فرهنگی» و «جنگ نرم» است، باید جبهه‌گیری عناصر مجاهد خودی در این عرصه نیز، متناسب با یک جنگ تمام‌عیار، اما از نوع فرهنگی باشد. و از مهم‌ترین ملزومات یک عملکرد موفق و مؤثر در جبهه، قرارگاهی عمل‌کردن است. خلاصۀ مأموریت یک قرارگاه در جبهه، ایجاد هماهنگی است.

نیروها از لشکرها و یگان‌های متفاوت، در عملیات، با هماهنگی قرارگاهی عمل می‌کنند که قرار است کل عملیات را هدایت کند؛ گرچه قرارگاه در مسائل جزئی و داخلی یگان‌ها دخالت نمی‌کند. مقام معظّم رهبری طی سال‌های اخیر دو دیدار با یک مجموعۀ بالادست فرهنگی به نام قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیة‌الله‌الاعظم داشته‌اند.

در این کتاب متن این دو دیدار به‌گونه‌ای در کنار هم قرار داده شده تا متنی یکدست تشکیل شود. دیدار اول در تاریخ 2/2/92 با قلم درشت‌تر و دیدار دوم در تاریخ 19/8/95 با قلم عادی آورده شده. برای تکمیل این دو سخنرانی تنها یک قطعه از بیانات معظّم‌له در دیدار با مسئولان نهادهای فرهنگی وابسته به دفتر مقام معظّم رهبری در سال 1387 استفاده شد.

فارغ از اینکه تا چه حد این قرارگاه‌های فرهنگی به‌معنای واقعی در این جبهه ایجاد شده‌اند یا نه، ما با سخنانی مواجهیم که فرماندۀ اعلای این مبارزه، چندین سال پس از اعلام و هشدار شروع تهاجم، با مخاطبانی مطرح کرده که عنوان قرارگاه‌های جبهۀ خودی را درمقابل تهاجم دشمن با خود دارند.

پس مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکات و مطالب و دقت‌ها و ظرایف، آن‌هم به‌شکلی که حقیقتاً به کار میدان عمل و اجرا می‌آیند، در این سخنرانی‌ها مطرح شده است. آن‌که وارد میدان فرهنگ شده، اهل دقت و توجه است و با کمی از همین توجه، در تک‌تک مطالب و جملات این متن، درس‌های ناب و لازمی را برای فعالیت فرهنگی خود و مجموعه‌اش می‌یابد.