شیعیان پاکستان همواره و در مناسبتهای مختلف همراهی و همدلی خود را با مردم ایران در عرصههای مختلف نشان دادهاند. آنها در دوران مبارزه ملت ایران علیه رژیم ستمشاهی، همگام با مردم ایران، ضمن انتشار افکار انقلابی امام در قالب توزیع اعلامیه، مردم آن سرزمین را نسبت به جنایتهای رژیم شاه آگاه میکردند. با پیروزی انقلاب اسلامی، ارتباط شیعیان پاکستان با نظام نوپای اسلامی بیشتر شد و علاقه و ارادت آنان به امام نیز فزونی یافت. در این زمان ترویج خط امام از مهمترین مجاهدتهای شیعیان پاکستان بود؛ همچنین با شروع جنگ تحمیلی، آنها با جمعآوری و ارسال کمکهای مردمی، همراهی خود را با ملت ایران ثابت کردند.
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ روز جمعه 13 اسفندماه 1400، انفجار یک بمب توسط گروهکهای تکفیری، در مسجد پیشاور، موجب شهادت گروهی از شیعیان مظلوم پاکستان شد. شیعیان پاکستان از دهها قبل، شیفتگی خود را نسبت به انقلاب اسلامی و امامین انقلاب ثابت کردهاند. حتما ماجرای استقبال ویژه شیعیان پاکستان از آیتالله خامنهای – رئیس جمهور وقت ایران – در سال 1364 را شنیدهاید.
در این نوشتار بر آنیم تا با نگاهی به نهضت شیعیان پاکستان، پیوند شیعیان این سرزمین به نهضت اسلامی را با تکیه بر مجاهدتهای شهید سید عارف حسین الحسینی – رهبر شهید شیعیان پاکستان – مورد بازخوانی قرار دهیم. ضمن تسلیت به مناسبت شهادت جمعی از شیعیان پاکستان، شما را به مطالعه این نوشتار دعوت می کنیم.
مقلدین پاکستانی امام
شیعیان پاکستان، از علاقمندان و شیفتگان امام خمینی بودند. حجتالاسلام محمد افشاری در این باره میگوید: «بعد از انقلاب در یکی از سفرهای مکه آقای شیخ محسن بلتستانی را که از علمای راولپندی بود دیدم. ایشان در اسلام آباد، حوزه علمیه داشت. او میگفت که مردم پاکستان علاقه شدیدی به انقلاب و امام خمینی دارند. وضع بسیار خوب و عالی شده است. اسم روحالله در آنجا غوغا میکند و مردم اسم فرزندانشان را روحالله میگذارند.»
حمایت شیعیان پاکستان از انقلاب اسلامی
البته قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، پیوند و ارتباط مردم شیعه پاکستان با نهضت اسلامی و امام خمینی برقرار شده بود. گروهی از طلاب پاکستان در نجف با امام خمینی آشنا شده بودند و عدهای از آنان در حوزه علمیه قم، تحصیل می کردند. از جمله این طلاب پاکستانی میتوان به سید عارف حسینی اشاره کرد. او در سال 1353 برای مدتی در قم حضور یافت و حتی در کنار روحانیون انقلابی، به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت. عارف حسینی پس از خروج از ایران نیز همچنان به مسائل مربوط به انقلاب اسلامی حساسیت داشت و با جدیت آن را دنبال میکرد و میکوشید صدای انقلاب اسلامی مردم ایران را به گوش ملت پاکستان برساند. به گفته یکی از شاگردان عارف حسینی: «شهید قبل از انقلاب نوارهای سخنرانی و فیلمهایی را که برایش آورده بودند، ده به ده میبرد و در حسینیهها پخش و مردم را با انقلاب ایران آشنا میکرد و به این ترتیب عشق مردم پاکستان به انقلاب اسلامی بیشتر شد. ایشان درسهای انقلابی میداد. طلاب و همین طور مردم میپرسیدند که خط امام یعنی چه؟ و ایشان توضیح میداد. میخواست که خط و فکر انقلابی امام مطرح باشد و با نمایش فیلمها و صحبت درباره امام و انقلاب، مردم را با ایشان آشنا میکرد.»
شیعیان پاکستان به رهبری عارف حسینی، مسئولیت داشتند تا ضمن انتشار افکار انقلابی امام، مردم آن سرزمین را نسبت به جنایت های رژیم شاه آگاه کنند. از این رو در نقاط شیعه نشین پاکستان اقدام به فعالیت هایی کردند که توزیع اعلامیه های امام از آن جمله است. برپایی راهپیمایی چند هزار نفری به مسافت دویست کیلومتر از پاراچنار تا پیشاور در دفاع از انقلاب اسلامی و اعلام انزجار از رژیم پهلوی از دیگر فعالیت های شیعیان پاکستان بود.
دفاع جانانه از جمهوری اسلامی
با پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57، ارتباط شیعیان پاکستان با نظام نو پای اسلامی بیشتر شد و علاقه و ارادت آنان به امام نیز فزونی یافت. حالا دیگر یک حکومت شیعی که در راس آن یک فقیه و مرجع تقلید شیعه قرار داشت، تکیه گاه شیعیان منطقه بود. رهبران شیعیان پاکستان عقیده داشتند انقلاب اسلامی باید در عمل به عنوان الگو و نقشه راه مسلمانان جهان مورد توجه قرار گیرد. عارف حسینی در فوریه سال ۱۹۸۷ میلادی طی یک سخنرانی در شهر لاهور اعلام کرد: «ما پشتیبان انقلاب اسلامی هستیم، به خاطر اینکه این انقلاب نه تنها حکومت شاه خائن را در هم شکسته، بلکه حکومت طاغوت را سرنگون کرده و به جای آن حکومت اسلامی تشکیل داده است.» او میگفت: «ما از ابتدا انقلاب اسلامی ایران را تائید کردهایم و از این به بعد هم تائید میکنیم و هر جایی که صدایی، دستی یا قدمی علیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت کند، جوانان ما این دستها و پاها را قلم خواهند کرد. ما حمایت از انقلاب اسلامی ایران را از واجبات دینی خود میدانیم.»
ترویج خط امام از دیگر مجاهدتهای شیعیان پاکستان بود. سید یعقوب حسین جعفری در این باره میگوید: «شهید عارف حسینی واقعا به امام و خط و راه امام و انقلاب اسلامی اعتقاد راسخ داشت و هیچ وقت در این راه نترسید و هر چه حملات بیشتر شدند، ایمان سید محکمتر شد. ما با ایشان همراه بودیم و برای تبلیغات به جاهای مختلف میرفتیم، واقعا خیلی زحمت کشید. شاید بشود گفت سفیر انقلاب در آن منطقه و کل پاکستان بود.»
حمایت از ایران در جنگ تحمیلی
در دوره جنگ تحمیلی نیز، شیعیان پاکستان حمایت خود را از مردم ایران اعلام کردند. آنها با جمع آوری و ارسال کمکهای مردمی، همراهی خود را با ملت ایران ثابت کردند. آیتالله سید حسن طاهری خرمآبادی که به عنوان نماینده امام خمینی به پاکستان سفر کرده و با علامه عارف حسینی دیدار کرده بود میگفت: «ما دیدیم که شهید عارف حسینی در مسائل انقلاب خیلی شجاعانه و بیباکانه طرفداری میکرد و وارد میشد؛ چه مسائلی که مربوط به ایران و چه مسائلی که مربوط به جنگ بود و چه مسائلی که مربوط به عربستان و کشتار وحشیانه سعودی از مسلمانهای ایران بود.»
در دوران جنگ، رهبر شیعیان پاکستان فیلمهای حمله رژیم بعث به ایران را از خانه فرهنگ ایران در پاکستان میگرفت و به روستاهای بسیار دورافتاده این کشور میبرد و دائما اخبار جنگ را پیگیری میکرد و به مردم میرساند. هر زمان که عملیات شروع میشد به رادیو گوش میداد و به طلاب میگفت بیایید برای پیروزی مجاهدان اسلام دعای توسل و سوره انعام بخوانیم.
محمد اصغر رجایی، یکی از شاگردان عارف حسینی در مدرسه جعفریه، خاطرهای از تعلق خاطر استادش نسبت به جمهوری اسلامی دارد. او میگوید: «زمانی که در محضر شهید عارف حسینی درس میخواندم، خرمشهر در محاصره بود. ما خدمت ایشان درس داشتیم و ایشان خلاصه اخبار را گوش میداد. خرمشهر همچنان در محاصره بود. نزدیک غروب ایشان به من گفت که اصغر! برو و بچهها را جمع کن، من رفتم و طلاب را جمع کردم. همیشه غروبها طلاب پروانهوار دور ایشان جمع میشدند. ایشان گفت: خرمشهر به دست رزمندان اسلام محاصره شده، شما روزه بگیرید به این نیت که خدا خرمشهر را آزاد کند. همه بلند شدیم و سحری خوردیم و روزه گرفتیم. غروب روز بعد هنوز افطار نکرده بودیم که خداوند متعال، خرمشهر را آزاد کرد…»
بعد از انتشار خبر آزادسازی خرمشهر توسط رزمندگان اسلام، جشن بزرگ در پاراچنار برگزار شد. حجتالاسلام سید شباب حسن میگوید: بعد از انتشار خبر آزادسازی خرمشهر «در شهر همه جوانها و نوجوانها بیرون ریختند و یکی دو ساعت راهپیمایی و جشن و پایکوبی کردند.»
منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی