اخبار

لغت‌نامه‌ای مرجع برای ترجمه ادبی و عرفانی به بازار آمد

لغت‌نامه اصطلاحات عرفانی- اسلامی (فارسی- ایتالیایی) به کوشش فاطمه عسگری، عضو هیئت علمی دانشکده زبان‌ها و ادبیات خارجی دانشگاه تهران و بهنام قشقایی، کارشناس ارشد ادبیات تطبیقی منتشر شد.

بهنام قشقایی، از گردآورندگان این اثر در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، توضیح داد: صاحب‌نظران زیادی ازجمله سوزان بسنت عنوان کرده‌اند که یکی از چالش‌برانگیزترین حوزه‌های ترجمه به کتاب‌ها و متون ادبی و مذهبی اختصاص دارد که موانع عبورناپذیری را در مسیر مترجمان قرار می‌دهد. می‌توان بر این نظر افزود که نه‌تنها مترجمان که پژوهشگران حوزه مطالعات ادبی و دینی نیز با چنین معضلی مواجه‌اند.
 
قشقایی با اشاره به اینکه بخش سترگی از ادبیات کلاسیک پیوند درهم‌تنیده‌ای با دین و مذهب و مفاهیم مذهبی دارد که کلاس‌های درس را به سمت مباحث مربوط به آن هدایت می‌کند، افزود: به‌عنوان نمونه در کمدی الهی دانته افزون بر غنای آرایه‌های ادبی و انگاره‌های دراماتیک با حجمی عظیمی از مفاهیم دینی مواجهیم که فهم درست آن چونان مقدمه‌ای مشروط بر فهم کلی اثر قد علم می‌کند. ادبیات ایمانی و ادبیات خاص فرانچسکو داسیزی که سایه‌اش را تا قرون متمادی بر ادبیات ایتالیا گسترده و موجب پیدایش مفهوم قابل تاملی چون «ادبیات فرانچسکانی» شده است نیز بر همین رویه، عملکرد دارند.
 
وی با تاکید بر اینکه گستردگی و عمق عرفان و ادبیات فارسی در پیوندی اجتناب‌ناپذیر با دین اسلام معرفی می‌شود و در ارتباط به یکدیگر چون تاروپود عمل می‌کنند، گفت: نه‌تنها برگردان متون دینی و ادبی از زبان فارسی به زبان‌های دیگر از جمله ایتالیایی بر لزوم وجود فرهنگی شایسته گواهی می‌دهند که حتی برگردانِ آثار کلاسیک ادبی فارسی نیز نیازمند وجود چنین فرهنگی است. مگر می‌شود مصیبت‌نامه عطار را بدون دست یازیدن به معادل‌های دقیق برای واژگان عمیق عرفانی آن به زبان ایتالیایی برگرداند؟ تذکره‌اولیا نیز چنین است و حتی قابوس‌نامه‌ عنصرالمعالی که در اصل نصیحت‌نامه محسوب می‌شود، با عبارت و مفاهیم اسلامی در هم تنیده است. آثار بزرگان ادبیات فارسی حافظ و سعدی و مولانا و دیگر بزرگان این گستره که جای خود دارند.
 
قشقایی افزود: این لغت‌نامه می‌تواند یاری‌رسان پژوهشگران و مترجمان علاقه‌مند به فرهنگ و ادبیات ایتالیا باشد. این اثر همچنین دارای فهرست مراجع است که به درک روشن اثر کمک می‌کند؛ ضمن اینکه گریززدن به نمونه‌های انگلیسی بسیار سودمند شده و کتابشناسی نهایی نیز برای آنانی که درصدد ادامه پژوهش این‌چنینی‌اند، مفید است.
 
وی با اشاره به اینکه این لغت‌نامه تخصصی فارسی – ایتالیایی است اولین فرهنگ مرجع در زمینه عرفان و ادبیات عرفانی در ایران است، توضیح داد: این کتاب درک و فهم اسلام‌شناسان و شرق‌شناسان ایتالیایی از متون عرفانی و اسلامی و حتی ادبی کشورمان را تسهیل می‌کند و می‌تواند الگویی برای متخصصان سایر زبان‌ها در تدوین و تالیف چنین لغت‌نامه‌هایی باشد.
 
قشقایی، با اشاره به اینکه تدوین این لغت‌نامه حدود 30 ماه زمان برده است، گفت: این کتاب بیش از ۶۲۰۰ واژه تخصصی را شامل می‌شود و مدخل‌یابی آن از منابع مستند و متون عرفانی به زبان‌های ایتالیایی، فارسی، عربی و انگلیسی انجام شده است. فصل‌بندی ندارد و همانند سایر لغت‌نامه‌ها، واژه‌ها بر اساس حروف الفبا مرتب شده‌اند.
 
وی درباره کاربرد این لغت‌نامه برای دانشجویان و پژوهشگران ادبی توضیح داد: به عنوان نمونه در گلستان آمده «منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مزید نعمت» در این لغت‌نامه معادل ایتالیایی «منت»، «عزوجل»، «طاعت»، «قربت» «شکر» و «نعمت» ارائه شده است و فردی که قصد ترجمه این جمله به ایتالیایی را دارد می‌تواند از معادل‌های ارائه شده در این کتاب استفاده کند.
 
مجمع ذخائر اسلامی، لغت‌نامه اصطلاحات عرفانی- اسلامی (فارسی- ایتالیایی) را در 420 صفحه عرضه کرده است.

منبع: ایبنا

بازگشت به لیست

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *